Τι είναι το «πρόσωπο» στο φεγγάρι;

Εδώ και χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι κοίταζαν το φεγγάρι και έβλεπαν σκοτεινές σκιές που τους θύμιζαν διάφορες μορφές. Οι κάτοικοι της Χαβάης «έβλεπαν» μια γυναίκα, άλλοι «έβλεπαν» ζώα ή μυθικά όντα, ενώ στο δικό μας πολιτισμό αναφερόμαστε συχνά σε ένα «πρόσωπο».

Παρ’ όλο που οι σκοτεινές περιοχές έχουν πάρει ονόματα όπως «Θάλασσα της Γαλήνης», επειδή κάποτε επικρατούσε η άποψη ότι εκεί υπάρχουν μεγάλες ποσότητες νερού, στην εποχή μας είναι σαφές ότι, στην πραγματικότητα, πρόκειται για έρημες πεδιάδες στερεοποιημένης λάβας. Ωστόσο, εξακολουθεί να παραμένει μυστήριο πώς το γεωλογικά ανενεργό φεγγάρι είναι δυνατόν να έχει πεδιάδες λάβας στην επιφάνειά του.

Τώρα, μπορεί να θεωρήσει κανείς ότι η εξήγηση έχει βρεθεί. Με τη βοήθεια βαρυτικών μετρήσεων που διεξήγαγαν οι διαστημοσυσκευές Clementine και Lunar Prospector της NASA, ερευνητές του Πανεπιστημίου του Οχάιο δημιούργησαν έναν τοπογραφικό χάρτη, που δείχνει τα διάφορα στρώματα της Σελήνης από τον πυρήνα ως την επιφάνειά της. Ο χάρτης αποκαλύπτει ότι η πίσω πλευρά της Σελήνης –αυτή που δε φαίνεται ποτέ από τη Γη– χτυπήθηκε από ένα μεγάλο ουράνιο σώμα, π.χ. από έναν αστεροειδή, πριν από περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, όταν το φεγγάρι ήταν ακόμα γεωλογικά ενεργό και ο πυρήνας και μανδύας του ήταν σε κατάσταση ρευστού μάγματος.

Το ωστικό κύμα της βίαιης αυτής σύγκρουσης διαπέρασε ολόκληρο το φεγγάρι και προκάλεσε ρωγμές στην επιφάνεια του. Μέσα από αυτές ξεπήδησε μάγμα που πέτρωσε, και σήμερα οι σκοτεινές πεδιάδες λάβας θυμίζουν συνειρμικά μάτια, μύτη και στόμα.