Οι γονείς θυσιάζουν τα πάντα για τα μικρά τους

Τα περισσότερα ζώα γεννούν τ’ αβγά τους χωρίς να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την τύχη των νεογνών. Υπάρχουν όμως και είδη που φροντίζουν οι απόγονοί τους να μεγαλώσουν σε ασφαλές περιβάλλον.

Ορισμένα σπονδυλόζωα, μάλιστα, έχουν αναπτύξει ιδιαίτερη στρατηγική για τη διαπαιδαγώγηση των μικρών, ενώ άλλα φροντίζουν απλώς ώστε να επιβιώσουν κατά την παιδική ηλικία καθώς είναι αδύναμα και απειλούνται από διάφορους φυσικούς εχθρούς. Δίνουν πολύ σκληρότερες μάχες για να προστατέψουν τα μικρά τους απ’ ό,τι ο Ηomo sapiens, θυσιάζοντας σε ορισμένες περιπτώσεις και την ίδια τους τη ζωή.

Mιμείται τη μητέρα του
Μαθαίνει από τη μητέρα του να «ψαρεύει» μυρμήγκια με λεπτό κλαδί. IMAGE: ANUP SHAH/NATURE PL

Παιδική ηλικία: 8 χρόνια
Αριθμός μικρών: κανονικά 1
Παιδαγωγική μέθοδος: υπομονή

Ο έξυπνος χιμπαντζής, ο πιο γνωστός από τα πρωτεύοντα, έχει πολλά να διδαχτεί μέχρι να ενηλικιωθεί. Εξαρτάται πολλά χρόνια από τη μητέρα του, που του μαθαίνει τους κοινωνικούς κώδικες και καλή συμπεριφορά –αν για παράδειγμα είναι πολύ επιθετικός, εκείνη του δείχνει με φωνές και κινήσεις ότι η συμπεριφορά του είναι ανάρμοστη–, του μεταβιβάζει γνώσεις και ιδιότητες από την πείρα που έχει αποκτήσει και τον μαθαίνει πώς να βρίσκει τροφή.

Στην ανατροφή του μετέχουν γιαγιάδες, παππούδες, αδέλφια και το κυρίαρχο αρσενικό της ομάδας. Χρειάζεται πολύς χρόνος για να μάθει ο μικρός χιμπαντζής ό,τι θα χρειαστεί αργότερα στη ζωή του. Πολύ λίγα ζώα έχουν τόσο παρατεταμένη παιδική ηλικία.

Βιομηχανία γάλακτος
Το νεογέννητο παραμένει μεγάλο διάστημα προσκολλημένο στη μητέρα του. Ο στενός σύνδεσμος που δημιουργείται μεταξύ τους είναι πιθανό να τους χρειαστεί αργότερα. IMAGE: DOUG ALLAN/NATURE PL

Παιδική ηλικία: 1 χρόνος
Αριθμός μικρών: 1
Παιδαγωγική μέθοδος: εξαιρετικά μεγάλη προσοχή

Τα μικρά της μεγάπτερης («καμπούρας») φάλαινας δεν ξεκολλούν από τη μητέρα τους. Είναι μια γαλακτοπαραγωγική μονάδα που λειτουργεί όλο το 24ωρο και το μικρό θηλάζει σχεδόν αδιάκοπα επί 11 μήνες.

Κάθε θηλασμός διαρκεί ελάχιστα καθώς το γάλα εκτοξεύεται από το μαστό της στο στόμα του μικρού πειναλέοντα που πίνει καθημερινά 400-500 λίτρα. Το γάλα της, πηχτό σαν γιαούρτι, είναι από τα πιο θρεπτικά και λιπαρά που συναντάμε στο ζωικό βασίλειο. Ελάχιστο γάλα διαλύεται και εξαφανίζεται στη θάλασσα, καθώς είναι παχύρρευστο και η πίεση υψηλή. Περιέχει σχεδόν 50% λιπαρά, έτσι το μικρό αναπτύσσεται πολύ γρήγορα.

Έπειτα από 11 μήνες έχει πενταπλασιάσει το βάρος του και το μήκος του φτάνει τα 8 μέτρα. Τώρα είναι έτοιμο να εγκαταλείψει μαζί με τη μητέρα του τα θερμά νερά την άνοιξη για να πλησιάσει τις πολικές περιοχές όπου υπάρχει άφθονη τροφή. Θα επιστρέψει στους τροπικούς την περίοδο της αναπαραγωγής.

Προστασία με όλα τα μέσα
IMAGE: PAUL HOBSON

Παιδική ηλικία: 4 μήνες
Αριθμός μικρών: 5-8
Περίθαλψη: προστασία

Οι κύκνοι, οι άφωνοι της ολαρκτικής, προστατεύουν τα μικρά τους επί τέσσερις μήνες.

Μόλις αντιληφθούν παρείσακτο επιτίθενται έστω κι αν πρόκειται για κανό ή ποδήλατο κι η μητέρα απομακρύνεται κουβαλώντας τη μικρή πουπουλένια μπάλα στη ράχη της.

 

Εγγύηση για επιβίωση
IMAGE: MARK PAYNNE-GIL/NATURE PL

Παιδική ηλικία: 1-2 μήνες
Αριθμός μικρών: 4.800 γυρίνοι
Προστασία: επίθεση

Το αρσενικό του μικρού αφρικανικού βάτραχου Pyxiaephalus adspersus σκάβει κανάλια για να εξασφαλίσει ζωογόνο νερό στο λάκκο με τα αυγά και τους γυρίνους.

Ταυτόχρονα διακινδυνεύει την ίδια του τη ζωή για να προστατέψει τα μικρά του από μεγαλύτερους εχθρούς όπως ο ερωδιός.

Καμηλοπαρδάλεις σε “παιδικό σταθμό”
Η καμηλοπάρδαλη αναγνωρίζει το μικρό της ανάμεσα στα άλλα από τη μυρωδιά, όταν πηγαίνει να το πάρει από τον «παιδικό σταθμό». IMAGE: MARY MCDONALD/NATURE PL

Παιδική ηλικία: 3 χρόνια
Αριθμός μικρών: 1
Παιδαγωγική μέθοδος: “παιδικός σταθμός”

Το υψηλότερο ζώο της ξηράς, η καμηλοπάρδαλη, γεννά σε όρθια στάση και το μικρό έρχεται στον κόσμο πέφτοντας στο έδαφος από ύψος δύο μέτρων. Δεν φαίνεται όμως να επηρεάζεται και πολύ, αφού μερικές ώρες αργότερα αρχίζει να χοροπηδά. Πρέπει να βιαστεί να σταθεί στα πόδια του επειδή αποτελεί εύκολη λεία για τα σαρκοφάγα της σαβάνας.

Στο μικρό προσφέρονται όμως και πολλά πλεονεκτήματα. Με το μακρύ λαιμό της η μητέρα του επιβλέπει τον ορίζοντα κι αντιλαμβάνεται εύκολα αν παραμονεύουν εχθροί. Δεν δειλιάζει καθόλου να χρησιμοποιήσει τις ισχυρές οπλές της αν πλησιάσει πεινασμένο λιοντάρι.

Από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες η καμηλοπάρδαλη αναγκάζεται να αφήσει το μικρό της αρκετές ώρες καθημερινά για να βρει τροφή. Το αφήνει σε «παιδικό σταθμό», στη φύλαξη άλλης καμηλοπάρδαλης η οποία το μαθαίνει ν’ ακολουθεί το κοπάδι χωρίς να χρειάζεται να βρίσκεται πάντα δίπλα στη μητέρα του.

Διαβάστε ολόκληρο το αφιέρωμα στο Τεύχος 86

Leave your comment

Your Name: (required)

E-Mail: (required)

Website: (not required)

Authorization code from image: (required)


Message: (required)

Send comment