Η «σκόνη» που έφερε επανάσταση στη νανοτεχνολογία

Ερευνητής του Τομέα Φυσικοχημείας του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» τιμάται με έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών για την πρωτοποριακή έρευνά του στο αζαφουλερένιο.

Ο Δρ. Γιώργος Χ. Βουγιουκαλάκης, συνεργαζόμενος ερευνητής στον Τομέα Φυσικοχημείας του ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» και Λέκτορας υπό Διορισμό στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών, τιμήθηκε με έπαινο της Ακαδημίας Αθηνών για την εργασία του με θέμα: «Αντιδράσεις του αζαφουλερενίου μέσω ελευθέρων ριζών: Σύνθεση μονοπαραγώγων και περιορισμοί».

Κατά την πανηγυρική συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών, που πραγματοποιήθηκε στις 28 Δεκεμβρίου 2012, ο Δρ. Βουγιουκαλάκης, ερευνητής στο Eργαστήριο Φωτοοξειδοαναγωγικής Μετατροπής και Αποθήκευσης της Ηλιακής Ενέργειας του Ινστιτούτου Προηγμένων Υλικών, Φυσικοχημικών Διεργασιών, Νανοτεχνολογίας και Μικροσυστημάτων του ΕΚΕΦΕ «Δ», συνεργαζόμενος με τους Δρ. Πολύκαρπο Φαλάρα και Δρ. Κυριάκο Παπαδόπουλο, βραβεύτηκε για την πρωτοποριακή έρευνά του που περιγράφει τη σύνθεση και το χαρακτηρισμό μιας σειράς νέων παραγώγων του αζαφουλερενίου. Το αζαφουλερένιο αποτελεί το μοναδικό ετεροφουλερένιο, το οποίο μπορεί μέχρι σήμερα να συντεθεί με χημικό τρόπο.

Τα φουλερένια –των οποίων παράγωγα αποτελούν τα ετεροφουλερένια- είναι ανθρακικές δομές σε σχήμα μπάλας ποδοσφαίρου και διακρίνονται μακροσκοπικά ως μαύρη σκόνη. Τα φουλερένια παράγονται κατά την καύση αρωματικών ενώσεων, αλλά ακόμα και κάθε φορά που καίμε ξύλο, πετρέλαιο ή κάρβουνο. Μεταξύ άλλων, μπορούν να παρασκευαστούν εκπέμποντας υψηλής έντασης ακτινοβολία laser πάνω σε γραφίτη. Αν και δεν υπάρχουν ακόμα συγκεκριμένες εφαρμογές των φουλερενίων, η παρατήρηση και μελέτη τους έφερε επανάσταση στη νανοτεχνολογία, αφού οδήγησε στην ανακάλυψη των νανοσωλήνων άνθρακα καθώς και του γραφενίου.

Η παραπάνω εργασία δημοσιεύθηκε το 2010 στο επιστημονικό περιοδικό The Journal of Organic Chemistry της American Chemical Society από τον Δρ. Βουγιουκαλάκη σε συνεργασία με τους Δρ. Εμμανουήλ Ρουμπελάκη και Καθηγ. Μιχάλη Ορφανόπουλο από το Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Ένα επίσης σημαντικό εύρημα που προέκυψε από αυτή την έρευνα, είναι η συμμετοχή των αζαφουλερενίων σε αντιδράσεις φωτοεπαγόμενης μεταφοράς ηλεκτρονίων. Εφαρμόζοντας ένα καινοτόμο τρόπο παραγοντοποίησης του αζαφουλερενίου, ο Δρ. Βουγιουκαλάκης σε συνεργασία με τον Καθηγ. Ορφανόπουλο ανακάλυψαν μια αντίδραση που δεν είχε αναφερθεί πότε στο παρελθόν στη βιβλιογραφία. Τα ευρήματα αυτά δημοσιεύθηκαν το 2004 στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Journal of the American Chemical Society.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του Εργαστηρίου:
http://ipc.chem.demokritos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=303:photo-redox&catid=68:researchpro&Itemid=11&lang=el